Laska wanilii to jedyny jadalny owoc storczyka. Za sprawą swojego intensywnego, unikatowego aromatu uwielbiana jest zarówno przez profesjonalnych cukierników, jak i domowych kucharzy.
Sława wanilii, która była budowana przez wieki, sprawiła że ciężko znaleźć słodycze, świece, perfumy czy odświeżacze powietrza, które nie zostałyby złagodzone przez jej aromat. Nie ma co polemizować każdy z nas słyszał o tej roślinie, a może i nawet zachwycał się jej zapachem, ale czy ktoś zastanawiał się skąd jest pozyskiwana, jak przebiega proces produkcji czy jakie właściwości posiada? Tutaj już odpowiedź nie jest taka oczywista. Dlatego jeśli chcesz poszerzyć wiedzę z zakresu tej niesamowitej rośliny to zapraszamy do czytania!
Pochodzenie wanilii
Ta niemalże najdroższa przyprawa świata wywodzi się z lasów tropikalnych Ameryki Południowej i Środkowej. Doceniana była już przez Azteków, którzy to używali wanilii jako daniny dla swoich władców. Z czasem zaczęto stosować ją do aromatyzowania kakao. Przez wielu wanilia uchodziła również za idealny afrodyzjak.
Po przybyciu Europejczyków do Ameryki, przyprawa ta coraz częściej pojawiała się na naszym kontynencie, jednak przez dziesiątki lat na zakup laski wanilii pozwolić mogli sobie jedynie najbogatsi. Laska wanilii zarówno w przeszłości, jak i teraz uznawana jest za luksusową przyprawę.
Powodem tak wysokiej ceny w przeszłości był hiszpański monopol. Natomiast nielegalny eksport lasek wanilii karany był śmiercią. Sytuacja zmieniła się kiedy to Meksyk uzyskał niepodległość - roślina zaczęła docierać do różnych zakątków świata. Jednak do dnia dzisiejszego zmagamy się z problemem zapylania kwiatów wanilii. Naturalnymi zapylaczami są Kolibry, dlatego poza obszarami, w których żyją zapylanie przebiega ręcznie. Proces ten wymaga dużych nakładów pracy i czasu.
Jak rośnie wanilia?
Laski wanilii to nic innego, jak strąki pnącza z rodziny storczykowatych. Wanilia płaskolistna korzystając ze składników znajdujących się w obumarłych koronach drzew może uzyskać wysokość nawet do 15 m. Intensywnie pachnące żółto-zielone kwiaty wanilii pojawiają się tylko raz na dwa lata. Przyrównując to do popularności jaką cieszy się przyprawa jest to zdecydowanie za rzadko.
Owocami rośliny są kilkunastocentymetrowe, wąskie strąki - laski wanilii. Każda z lasek skrywa we wnętrzu drobne nasiona i to właśnie one są tak drogocenne. Zbierane są tuż przed końcem dojrzewania, w następnym kroku poddawane procesom suszenia i fermentowania do momentu ciemnienia. W momencie kiedy uzyskują głęboką, ciemną barwę otrzymuje się produkt końcowy, którym jest wanilina. Nadaje ona potrawom wyjątkowy smak i intensywny, unikatowy aromat. Ten zapach sprawia, że nikt nie oprze się przygotowanemu przez nas daniu!
Ze względu na skomplikowany proces uprawy wanilii mamy do czynienia z nieprzerwanie wysoką ceną tej egzotycznej przyprawy. Dodatkowo ulega ona ciągłym wahaniom, ponieważ zależna jest od wielu czynników, w tym intensywności zbiorów.
Obecnie największym producentem wanilii jest Madagaskar, to właśnie tam odkryto ręczną metodę zapylania kwiatów wanilii.
Trzy gatunki wanilii
Istnieje kilka odmian wanilii, ale najbardziej powszechne i najbardziej znane to: Vanilla Planifolia, Vanilla Tahitentis i Vanilla Pompona Shiede.
-
Vanilla planifolia: Ta odmiana stanowi większość światowej wanilii, w tym wanilię bourbon z Madagaskaru, która ma bogaty smak i najwyższą zawartość waniliny na świecie. Wanilia indonezyjska i meksykańska również pochodzą z Vanilla planifolia, ale zawierają mniej waniliny i dlatego są mniej popularne.
-
Vanilla tahitensis: Rzadsza wanilia tahitańska zawiera znacznie mniej waniliny niż wanilia madagaskarska i ma wyjątkowy kwiatowy aromat.
-
Vanilla pompona: Wanilia zachodnioindyjska jest najmniej powszechnym gatunkiem i zawiera najmniej waniliny ze wszystkich storczyków uprawianych do celów kulinarnych.
Jak przechowywać wanilię?
Laski wanilii zazwyczaj zapakowane są w plastik, a po otwarciu mają tendencję do szybkiego wysychania. Dlatego zaleca się przechowywanie ich w szczelnym pojemniku lub plastikowej torebce z zamkiem błyskawicznym w chłodnym, ciemnym miejscu. Inną opcją jest zamknięcie wanilii w słoiczku wypełnionym wódką lub rumem w lodówce. Po dwóch tygodniach strąki będą miękkie, co pozwoli wycisnąć nasiona bez użycia noża.
Zastosowanie wanilii w kuchni
Wanilia budowała swoją pozycję przez wieki i tak oto znalazła swoje szczególne miejsce w przemyśle spożywczym. Pomimo, tego że jest jedną z najdroższych przypraw na świecie, to obok cynamonu jest najczęściej używaną do wyrobów cukierniczych. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta - wszystko za sprawą jej nietuzinkowego smaku, który możemy określić jako słodki, momentami słodko-gorzki, z karmelową nutką! Podkreślić należy fakt, że laska wanilii potrafi nadać intensywnego aromatu każdej potrawie. Dzięki swoim atutom stała się nieodłącznym składnikiem deserów, wszelkiego rodzaju ciast, kremów, lodów.
Oprócz niesamowitych wypieków jakie możemy uzyskać dopełniając je laskami wanilii, dzięki swojej łagodności przyprawa znalazła zastosowanie również w innych sektorach gastronomii. Wanilia świetnie komponuje się z rybami i białym mięsem czy owocami morza. Co może zaskakiwać, jej aromat znaleźć można nawet w kiełbaskach!
Jak poprawnie stosować laskę wanilii?
Wydobycie miąższu z wanilii zapewni najintensywniejszy smak, dlatego zaleca się rozcięcie strąka wzdłuż i zeskrobanie nożem czarnego środka, w którym to kryje się najintensywniejszy aromat! Pamiętaj, strąki wanilii też są użyteczne, dlatego nie należy ich wyrzucać. Po przez gotowanie ich na wolnym ogniu w płynie, takim jak mleko, śmietana lub dżem można wydobywa się zawarta w nich wanilina.
Po usunięciu nasion i przygotowaniu płynnego naparu z pozostałej laski wanilii, pozostanie w niej jeszcze trochę życia. Wystarczy opłukać użyte strąki i wysuszyć w niskiej temperaturze, w piekarniku. Następnie dodać do pojemników ze składnikami lub wypiekami, które mogą skorzystać z naparu aromatu waniliowego. Można również zrobić domowy cukier waniliowy, jednak nie będzie on tak aromatyczny, jak wersja z nieużywanych lasek.
Tak naprawdę istnieje wiele metod wykorzystania wanilii, wszystko zależy od naszych upodobań, ale też od poziomu kreatywności!
Wanilia - właściwości
Wanilia oprócz swojego magicznego zapachu i słodkiego smaku, posiada wiele innych właściwości cenionych na całym świecie.
-
Jest dobra dla serca – badania wykazały, że wanilia może obniżać poziom cholesterolu.
-
Jest świetna dla włosów – jeśli cierpi się na rozdwajanie lub wypadanie włosów, wanilia stosowana jako olejek eteryczny może wzmocnić włosy i wywołać przepływ krwi do skóry głowy.
-
Może pomóc w stanach lękowych – silny aromat wanilii ma bezpośredni wpływ na nerwy, wywołuje uspokojenie i łagodzi stres, szczególnie podczas zabiegu aromaterapii.
-
Może redukować trądzik – dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym wanilia może pomóc w walce z wypryskami, a stosowana regularnie spłyca blizny i rozjaśnia cerę.
-
Wspomaga zdrowe trawienie – picie waniliowej herbaty ziołowej jest popularnym naturalnym środkiem, który natychmiast łagodzi stany zapalne jelit i pomaga w innych problemach trawiennych, takich jak skurcze, bóle brzucha i biegunka.
-
Może pomóc w utracie wagi – wanilia może wspierać Twoje cele związane z odchudzaniem dzięki swoim naturalnym właściwościom tłumienia apetytu, a ponieważ może również pomóc obniżyć poziom cholesterolu, może pomóc Twojemu ciału i metabolizmowi w bardziej wydajnym funkcjonowaniu.
